آرامگاه حافظ عکس
آرامگاه حافظ عکس
می خواهیم به شیراز برویم، شهری که میراثی ارزشمند را از جنس تاریخ، فرهنگ، ادب و هنر در خود جای داده است. کافیست در بهار به خیابان هایش قدم بگذاری تا عطر خوش بهار نارنج سرمستت کند و بهشتی رویایی را برایت بسازد.به هر تکه از این شهر که بروی می توانی ساعت ها وقت بگذرانی و لذت ببری و خاطره بسازی. اگر هوس تاریخ به سرت زد می روی و کنار یکی از بناهایش می ایستی و به آن چشم می دوزی و یا باغ هایش را انتخاب می کنی تا معجون تاریخ و طبیعت را یک جا سربکشی. شیراز برایت لحظاتی شیرین می سازد که هیچگاه نمی توانی فراموششان کنی.قصد داریم گوشه ای از این شهر را انتخاب کنیم و مدتی را در آن بگذرانیم. در میان بناهای رنگارنگ، آرامگاه یکی از شعرای بزرگ کشورمان ما را به سوی خود می کشاند. می خواهیم دل به هوای فرهنگ و ادب بسپاریم و راهی آرامگاه حافظ شویم تا به فالی خوش مهمانمان کند...
چرا حافظیه؟
- حافظیه محل دفن یکی از شعرای بزرگ ایران است.
- فضای دلنشین این آرامگاه می تواند آرامش را برایتان به ارمغان بیاورد و ساعات خوشی را برای شما بیافریند.
- علاوه بر حافظ، عرفا و شعرای نامداری در این مکان به خاک سپرده شده اند که هر یک در نزد مردم از جایگاه خاصی بر خوردارند.
در شمال شهر شیراز مجموعه ای آرامگاهی وجود دارد که نامش برای همه ی ساکنان این سرزمین کهن آشناست. هر که به شیراز قدم می گذارد راهی آرامگاه حافظ می شود و در آن ساعات خوشی را می گذراند. این مجموعه با نام حافظیه شناخته می شود و همانطور که از نامش پیداست، محل دفن حضرت حافظ، یکی از شعرای ایران زمین می باشد. بسیاری معتقدند که وی در یکی از اشعارش این مسئله را که مرقدش پس از او زیارتگاه خواهد شد، پیش بینی کرده و چنین گفته است:
گلعذاری ز گلستان جهان ما را بس زین چمن سایه آن سرو روان ما را بس
بر سر تربت ما چون گذری، همت خواه که زیارتگه رندان جهان خواهد بود
حافظ را بیشتر بشناسید
نام کامل این شاعر، خواجه شمس الدین محمد بن بهاءالدین حافظ شیرازی است که به اختصار حافظ خوانده می شود و القاب دیگری همچون لسان الغیب، ترجمان الاسرار، لسان‌العرفا و ناظم‌الاولیا نیز دارد. وی در سال ۷۲۷ هجری قمری چشم به جهان گشود و در سال ۷۹۲ هجری قمری از دنیا رفت. حافظ در طول حیاتش به یکی از سخنوران نامی جهان و شاعر بزرگ قرن هشتم ایران (برابر قرن چهاردهم میلادی) تبدیل گشت و غزلیاتی ارزشمند را از خود برجای گذاشت. با ترجمه ی اشعارش به زبان های اروپایی در قرون هجدهم و نوزدهم نام او به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت و شهرتی بیش از پیش پیدا کرد تا جایی که امروز نام وی به فرهنگ و ادب ایران گره خورده است و هر سال در بیستم مهرماه مراسم بزرگداشتی برای او برگزار می شود.
آرامگاهی که امروز پیش روی ماست در طول تاریخ تغییرات فراوانی را به خود دیده است که در ادامه به آنها می پردازیم:
* برای اولین بار چه کسی برای حافظ آرامگاه ساخت؟
پس از مرگ این شاعر بزرگوار تا ۶۵ سال هیچ بنایی بر فراز مقبره ی وی بنا نشد تا اینکه در سال ۸۵۶ هجری قمری مصادف با ۱۴۵۲ میلادی، شخصی به نام محمد یغمایی، وزیر میرزا ابوالقاسم گورکانی (حاکم فارس) برای اولین بار تصمیم گرفت یادبودی را برای وی بنا نهد. او عمارتی گنبدی شکل بر فراز مقبره حافظ ساخت و در جلوی آن حوض بزرگی تعبیه کرد تا آب از رکن آباد که منبع آب شیراز به شمار می رفت، به آن بریزد.
* تغییراتی در دوره صفویان و افشاریان
در اوایل قرن یازدم هجری قمری و همزمان با سلطنت شاه عباس صفوی مرمت هایی در بنا صورت گرفت و سپس ۳۵۰ سال پس از وفات حافظ، نادرشاه افشار دستور مرمت آرامگاه وی را صادر کرد.
* احداث آرامگاه شکوهمند دردوران زندیه
در سال ۱۱۸۷ هجری قمری، کریم خان زند بر شکوه بنای آرامگاه افزود و در جلوی مقبره حافظ بارگاهی به سبک بناهای خود بنا نمود. این بارگاه تالاری با چهار ستون سنگی یکپارچه و بلند بود که درگاه آن در شمال و جنوب قرار داشت و در دو سوی آن، دو اتاق نیز بنا شده بود.
وی در جلوی این بنا باغی نیز بنا کرد و سنگی مرمرین را بر روی مقبره نهاد که امروز نیز در همانجا وجود دارد و در ادامه به صورت مفصل به شرح آن خواهیم پرداخت.
در تصاویر زیر، تالار چهار ستون کاملا مشخص است.
پس از کریم خان زند تا زمان قاجار تغییراتی در بنا داده نشد تا اینکه در سال ۱۲۳۵هجری شمسی ابوالفتح میرزا مویدالدوله (تهماسب میرزا)، حاکم فارس، آن را تعمیر و مرمت نمود. پس از وی در سال ۱۲۵۷ هجری شمسی، فرهاد میرزا معتمدالدوله، فرمانروای فارس، کوشکی چوبی را در پیرامون مقبره حافظ، ساخت به گونه آن که آن را در بر می گرفت.
ولی یکی از سادات متظاهر وقت به جرم آنکه چرا یک شخص زرتشتی (گبر) می‌خواهد قبر حافظ را بسازد، آن بنا را خراب کرد و جلوی کار شخص بانی را گرفت.
سپس در سال ۱۲۷۸هجری شمسی، شخصی به نام ملا شاه جهان زرتشتی (اردشیر) به واسطه ی علاقه اش به حضرت حافظ، بر سر مزار وی حاضر می شود و تفالی به دیوان وی می زند. غزل با ابیات زیر آغاز می گردد:
ای صبا با ساکنان شهر یزد از ما بگو کای سر حق ناشناسان گوی میدان شما
گرچه دوریم ازبساط قرب همت دور نیست بنده شاه شماییم و ثنا خوان شما
او از این شعر خوشش می آید و تصمیم به احداث بقعه و بارگاه مجللی بر روی مزار این شاعر بزرگوار می گیرد. وی شروع به کار می کند و قسمتی از کار را پیش می برد اما سید علی اکبر فال اسیری ( از عالمان و سیاستمداران عصر قاجار) به دلیل زرتشتی بودن اردشیر، بنای ساخته شده توسط وی را تخریب می کند.
نقل است که در آخر این ماجرا، این عالم عصایش را به قبر حافظ می کوبد و می‌گوید:
درویش می‌خواستند تو را نجس کنند، نگذاشتم!
با کمی دقت متوجه شکستگی هایی در سنگ می شویم که آثار افتادن چوب بست ها روی سنگ قبر هستند.
بنای آرامگاه تا سال ۱۲۸۰ هجری شمسی به صورت مخروبه باقی ماند تا اینکه شاهزاده ملک منصور ملقب به شعاع السلطنه، حاکم فارس، با همکاری علی اکبر مزین الدوله (استاد کمال الملک)، کوشکی آهنی را بر روی آرامگاه قرار دارد و کتیبه ای بر روی آن نصب کرد.حافظیه یا آرامگاه حافظ نام مجموعه‌ای آرامگاهی در شمال شهر شیراز و در جنوب دروازهٔ قرآن است که آرامگاه حافظ شیرازی را در خود جای داده است. مساحت حافظیه ۲ هکتار بوده و از ۲ صحن شمالی و جنوبی تشکیل یافته‌است و این صحن‌ها توسط تالاری از یک‌دیگر جدا شده‌اند. این مجموعه ۴ در ورودی-خروجی دارد که در اصلی در سمت جنوب آن، دو در در سمت غرب و یک در در سمت شمال‌شرق مجموعه قرار گرفته‌است. تالار حافظیه که از آثار دورهٔ زندیان است، ۵۶ متر طول و ۸ متر عرض دارد و از ۲۰ ستون سنگی، هر کدام به ارتفاع ۵ متر تشکیل شده‌است. این تالار پیش‌تر شامل ۴ ستون و ۴ اتاق بوده‌است که بعدها اتاق‌ها از محدودهٔ آن حذف شده‌اند. در سمت شرق و غرب تالار ۲ اتاق -یکی متعلق به سازمان میراث فرهنگی و دیگری مربوط به دفتر آرامگاه وجود دارد. شیوهٔ معماری این تالار متأثر از معماری دوره‌های هخامنشیان و زندیان است